Số công chức, viên chức tự nguyện xin nghỉ công tác nhằm tạo thuận lợi cho quá trình sắp xếp, tinh gọn bộ máy đang ngày càng nhiều. Công tác này sẽ thuận lợi hơn nữa nếu không gian thị trường và cơ hội đầu tư mới được mở rộng. Chia sẻ về điều này, TS Nguyễn Đình Cung, nguyên Viện trưởng Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương cho rằng, chế độ, chính sách đối với cán bộ, công chức, viên chức, người lao động và lực lượng vũ trang trong thực hiện sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tại Nghị định số 178/2024/NĐ-CP đã giải tỏa phần lớn những băn khoăn trước đó của nhiều người thuộc diện bị ảnh hưởng.
Sắp xếp, tinh gọn bộ máy quản lý nhà nước để đáp ứng các yêu cầu cải cách thúc đẩy tăng trưởng kinh tế trong giai đoạn mới
Cơ hội làm khác đi
So sánh với giai đoạn 1989-1992 khi thực hiện sắp xếp lại lao động trong các đơn vị kinh tế quốc doanh theo Quyết định số 176-HĐBT, TS Nguyễn Đình Cung nhìn nhận: “Điều quan trọng lúc này, với nhiều người, họ đang nhìn thấy những cơ hội thay đổi. Đây là điểm khác biệt rất lớn”.
Sự khác biệt so với đợt tinh giản hàng triệu lao động trong khu vực kinh tế nhà nước cách đây 36 năm, theo ông Cung, không chỉ là chất lượng, trình độ người lao động, mà quan trọng hơn, là không gian và cơ hội lựa chọn làm khác.
“Nếu như những lao động dôi dư giai đoạn 1989-1992 chủ yếu là công nhân, những người lao động trong các doanh nghiệp nhà nước, thì hiện tại cán bộ, công chức, viên chức trong các cơ quan nhà nước đều có đào tạo, trình độ, kinh nghiệm và có mạng lưới về thông tin đa dạng. Họ có thể tham gia thị trường lao động với vai trò là chuyên gia tư vấn, thậm chí là người khởi nghiệp, tự kinh doanh”, ông Cung phân tích.
Thực tế, nhiều năm trở lại đây, sự xuất hiện của các cán bộ, công chức nhà nước về hưu trong các doanh nghiệp khá phổ biến. Nhiều người có mặt ở vị trí quan trọng như thành viên hội đồng quản trị độc lập, tư vấn chiến lược... Trong số này, không ít người từng giữ các vị trí lãnh đạo trong bộ máy hành chính nhà nước.
Có thể nói, với kinh nghiệm chuyên môn trong một số ngành, lĩnh vực chuyên sâu, đặc biệt với sự am hiểu về hệ thống quy định pháp luật, cơ chế, chính sách cũng như mối quan hệ trong bộ máy nhà nước, những người từng là công chức, viên chức nhà nước sẽ là nguồn nhân lực mà khu vực kinh tế tư nhân, nhất là các doanh nghiệp quy mô vừa và nhỏ, các doanh nghiệp đang trong quá trình phát triển rất cần. Đặt trong bối cảnh hiện tại, khi cơ chế, chính sách và hệ thống văn bản, quy định pháp luật đang có sự thay đổi tác động rất lớn tới hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp, những kinh nghiệm, kiến thức tích lũy được trong quá trình công tác trong hệ thống nhà nước sẽ càng trở nên hữu dụng trong tư vấn chính sách cho doanh nghiệp.
Động lực từ thị trường
Điểm yếu của nguồn lao động có chất lượng đợt này là tuổi tác và có thể cả sự năng động. Phần lớn trong số hơn 100 nghìn công chức, viên chức bị ảnh hưởng trong đợt sắp xếp, tinh giản bộ máy đợt này không còn trẻ, thời gian công tác trong khu vực nhà nước dài, sức ỳ có thể lớn, có thể khó ăn khớp ngay vào yêu cầu năng động, tốc độ cao của thị trường lao động hiện tại.
Nhìn lại, nhiều trong số doanh nhân thành công hiện tại chính là những người đã lựa chọn rời khỏi vòng an toàn của khu vực nhà nước, bước chân vào thị trường từ nhiều năm trước. Họ thành công nhờ trí tuệ, sự quyết tâm của bản thân, nhưng có một phần lớn động lực từ môi trường kinh doanh. Hệ thống luật doanh nghiệp năm 1990 đến năm 1999 từng bước công nhận doanh nghiệp tư nhân đến tạo mọi điều kiện để doanh nghiệp được làm những gì pháp luật không cấm, đã thúc đẩy tinh thần kinh doanh trong những con người vốn chưa từng có khái niệm về thị trường.
Thời điểm này, mô hình kinh doanh với nền tảng công nghệ hiện tại rất rộng mở cho mọi kế hoạch, cách thức kinh doanh, không đòi hỏi nhiều vốn. Thậm chí, bà Nguyễn Thị Minh Thảo, Trưởng ban Nghiên cứu môi trường kinh doanh và năng lực cạnh tranh (Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương) cho rằng, nếu môi trường kinh doanh tiếp tục tạo thuận lợi cho khu vực kinh tế tư nhân, giảm rủi ro, giảm chi phí, nhiều người sẽ chọn khởi nghiệp kinh doanh như một sự thử nghiệm bản thân.
Tuy nhiên, đòi hỏi “thổi bùng lên khí thế, tinh thần đầu tư của doanh nghiệp” không chỉ có ý nghĩa trong việc mở rộng cơ hội lựa chọn làm khác của những người sẽ bước chân ra khỏi khu vực nhà nước.
“Đây cũng là động lực làm khác cho những người ở lại, đội ngũ sẽ thực hiện công cuộc sắp xếp, tinh gọn bộ máy nhà nước. Thậm chí, thời điểm để những người tài thi thố năng lực bắt đầu vì sau sắp xếp, tinh gọn sẽ là chức năng, nhiệm vụ, cơ chế quản lý mới với tư duy mới để đáp ứng yêu cầu tăng trưởng nhanh, bền vững của đất nước”, ông Cung kỳ vọng.
Tuy nhiên, thời điểm này, ông Cung khuyến nghị, có lẽ vẫn cần một sự rõ ràng về “lằn ranh đỏ” trong thực thi công vụ. “Giai đoạn giao thời, sẽ có thể phát sinh những lúng túng, khó khăn trong thực thi, do đó cần cơ chế rõ ràng trong đánh giá kết quả công việc để tạo động lực cho công chức, viên chức”, ông Cung làm rõ hơn quan điểm của mình.
Cùng với đó, về lâu dài, kế hoạch cải cách tiền lương cũng cần phải tiếp tục theo đúng lộ trình.
.jpg)
.png "Trường đại học ngoại thương"){kind=logo}
