VIAC và Trường Kinh tế, Luật và Quản lý Nhà nước UEH phối hợp triển khai Hội thảo chuyên đề “Thời gian giải quyết tranh chấp tại trọng tài và tác động từ các thủ tục tố tụng có liên quan”

Là chuỗi sự kiện chuyên môn trọng điểm được Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam (VIAC) phối hợp cùng các đối tác khối viện, trường, cơ sở đào tạo luật triển khai định kỳ, Chuỗi Hội thảo Chuyên đề và Diễn đàn khoa học về Trọng tài – Hòa giải (tên tiếng Anh: Arbitration – Mediation Symposium – AMS) đã thu hút sự quan tâm lớn từ giới nghiên cứu, học giả, luật sư và các chuyên gia trong lĩnh vực pháp lý.,… AMS 2025 đánh dấu lần thứ ba liên tiếp Chuỗi sự kiện được triển khai. Lấy chủ điểm chính “Quản trị thời gian trong tố tụng trọng tài: Yêu cầu từ thực tiễn và các công cụ thực hiện”, AMS 2025 bao gồm 03 Hội thảo chuyên đề và 01 Diễn đàn khoa học được tổ chức vào các ngày thứ Sáu hàng tuần từ ngày 14/03/2025 đến ngày 04/04/2025.

Mở màn AMS 2025, sáng ngày 14 tháng 3 năm 2025, Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam (VIAC) và Trường Kinh tế, Luật và Quản lý nhà nước, Đại học Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh (CELG – UEH) phối hợp triển khai Hội thảo chuyên đề AMS 01 “Thời gian giải quyết tranh chấp tại trọng tài và tác động từ các thủ tục tố tụng có liên quan”. Hội thảo thu hút gần 200 đại biểu là các trọng tài viên, hòa giải viên, luật sư, pháp chế doanh nghiệp,… tham dự.

PGS. TS. Phạm Khánh Nam – Hiệu trưởng Trường Kinh tế, Luật và Quản lý Nhà nước, Đại học Kinh tế TP. Hồ Chí Minh (CELG - UEH)

Đại diện Trường Kinh tế, Luật và Quản lý Nhà nước, Đại học Kinh tế TP. Hồ Chí Minh (CELG-UEH), PGS. TS. Phạm Khánh Nam – Hiệu trưởng CELG-UEH – bày tỏ sự hoan nghênh đối với sáng kiến tổ chức Hội thảo và đánh giá cao ý nghĩa của sự kiện. Ông nhấn mạnh rằng đây là năm thứ ba liên tiếp CELG-UEH phối hợp cùng Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam (VIAC) triển khai Hội thảo Chuyên đề trong khuôn khổ Chuỗi sự kiện AMS, khẳng định sự hợp tác chặt chẽ giữa hai bên trong việc thúc đẩy nghiên cứu khoa học và đối thoại chuyên môn về trọng tài và hòa giải. PGS.TS. Phạm Khánh Nam cho rằng Hội thảo không chỉ là diễn đàn học thuật, mà còn tạo không gian kết nối giữa giới nghiên cứu và những người thực hành pháp luật. Thông qua thảo luận chuyên sâu, Hội thảo góp phần tìm kiếm những giải pháp thiết thực nhằm hoàn thiện quy định pháp luật về trọng tài, hướng tới tiệm cận với thông lệ quốc tế. Xa hơn, những cải thiện về khung pháp lý sẽ giúp doanh nghiệp có thêm niềm tin vào cơ chế giải quyết tranh chấp hiệu quả, từ đó thúc đẩy hoạt động đầu tư, kinh doanh tại Việt Nam một cách bền vững và an toàn hơn.

LS. Châu Việt Bắc – Phó Giám đốc Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam (VIAC)

LS. Châu Việt Bắc – Phó Giám đốc Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam (VIAC) – đại diện phát biểu khai mạc Hội thảo. Ông đánh giá, một trong những ưu thế nổi bật của trọng tài thương mại nói riêng và các phương thức giải quyết tranh chấp thay thế (ADR) nói chung chính là tính hiệu quả về thời gian. Tuy nhiên, trong thời gian qua, yếu tố này đã và đang chịu nhiều tác động, đặc biệt là từ các thủ tục tố tụng song song phát sinh trong khi quá trình tố tụng trọng tài đang diễn ra. Theo LS. Bắc, dù những tình huống này không xảy ra thường xuyên, nhưng khi phát sinh lại có tính chất phức tạp, đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan có liên quan. Ông cũng chỉ ra rằng, khung pháp lý hiện hành vẫn còn nhiều bất cập trong việc điều chỉnh và xử lý các trường hợp này, dẫn đến nguy cơ làm gián đoạn hoặc kéo dài quá trình tố tụng trọng tài, ảnh hưởng đến cách ứng xử và quyền lợi của các bên tranh chấp cũng như tính hiệu quả của phương thức giải quyết tranh chấp này. LS. Bắc kỳ vọng, những trao đổi tại Hội thảo sẽ góp phần gợi mở nhiều giải pháp hiệu quả, giúp hoàn thiện cơ chế phối hợp giữa trọng tài và các cơ quan có liên quan, từ đó nâng cao hơn nữa tính hiệu quả và tính khả thi của tố tụng trọng tài tại Việt Nam.

TS. Trần Huỳnh Thanh Nghị – Giám đốc Chương trình đào tạo Luật Kinh tế, Khoa Luật, Trường Kinh tế, Luật và Quản lý Nhà nước, Đại học Kinh tế TP. Hồ Chí Minh (CELG – UEH)

Tại Hội thảo, TS. Trần Huỳnh Thanh Nghị – Giám đốc Chương trình đào tạo Luật Kinh tế, Khoa Luật, Trường Kinh tế, Luật và Quản lý Nhà nước, Đại học Kinh tế TP. Hồ Chí Minh (CELG – UEH) – đã trình bày tham luận với chủ đề “Vận hành tố tụng trọng tài khi phát sinh mở thủ tục phá sản: Pháp luật và Thực tiễn”. Trong phần trình bày, TS. Nghị phân tích các quy định pháp luật hiện hành và chỉ ra những thách thức trong việc áp dụng khi một bên trong tranh chấp trọng tài bị ảnh hưởng bởi thủ tục phá sản, trong bối cảnh pháp luật Việt Nam còn chưa có quy định cụ thể. Một số vấn đề nổi bật được nêu lên bao gồm nguy cơ phán quyết trọng tài bị tòa án tuyên hủy, sự phức tạp của khung pháp lý và sự thiếu tương thích giữa tố tụng trọng tài và tố tụng tòa án. Ở góc độ so sánh, TS. Nghị chỉ ra rằng, trong khi Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015 đã có quy định rõ ràng về vấn đề này, Luật Trọng tài Thương mại 2010 lại chỉ đưa ra những hướng dẫn chung chung và thiếu sự đồng bộ với Luật Phá sản. Lấy ví dụ về trường hợp tranh chấp đang được tại trọng tài trong khi tòa án ra quyết định mở thủ tục phá sản đối với một bên trong tranh chấp, TS. Nghị nhấn mạnh rằng Luật Trọng tài Thương mại 2010 chưa có hướng dẫn cụ thể về quy trình xử lý, đặt ra câu hỏi liệu trọng tài có nên tạm đình chỉ, đình chỉ hay tiếp tục giải quyết vụ việc.

LS. Lê Thành Kính – Giám đốc Điều hành Công ty Luật TNHH Lê Nguyễn, Trọng tài viên Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam (VIAC), Hòa giải viên Trung tâm Hòa giải Việt Nam (VMC)

Tiếp nối phần trình bày của TS. Trần Huỳnh Thanh Nghị, LS. Lê Thành Kính – Giám đốc Điều hành Công ty Luật TNHH Lê Nguyễn, Trọng tài viên Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam (VIAC), Hòa giải viên Trung tâm Hòa giải Việt Nam (VMC) đã phân tích sâu về tác động của yếu tố hình sự đến quá trình giải quyết tranh chấp tại trọng tài. Ông chỉ ra rằng, cả ở Việt Nam và quốc tế, các tình huống tranh chấp thương mại có yếu tố hình sự thường xoay quanh các hành vi gian lận, tham nhũng, hối lộ, rửa tiền… Thêm vào đó, LS. Kính cũng phân tích các tác động của yếu tố hình sự  đến quá trình giải quyết tranh chấp tại trọng tài, có thể kể đến như: (i) kéo dài thời gian giải quyết do Hội đồng Trọng tài có thể phải tạm đình chỉ hoặc chấm dứt vụ việc để chờ kết quả điều tra; (ii) gia tăng nguy cơ phán quyết trọng tài bị tòa án hủy bỏ; và (iii) giới hạn thẩm quyền của trọng tài đối với các vấn đề liên quan đến trách nhiệm hình sự. Từ thực tiễn giải quyết tranh chấp tại Việt Nam và tham khảo mô hình quốc tế về cơ chế phối hợp giữa trọng tài và cơ quan tư pháp, LS. Kính khuyến nghị Việt Nam cần nghiên cứu sâu hơn các mô hình điển hình từ Hoa Kỳ, Anh, Pháp và Singapore. Ông đề xuất rằng quá trình sửa đổi, bổ sung Luật Trọng tài Thương mại nên có những quy định cụ thể hơn, tạo ra cơ chế phối hợp rõ ràng để kiểm soát hiệu quả giải quyết tranh chấp khi phát sinh yếu tố hình sự.

Viện sĩ PGS.TS. Nguyễn Ngọc Điện – Cố vấn cấp cao Viện Pháp luật, Quốc tế và So sánh, Trường Đại học Kinh tế - Luật, ĐHQG TP.HCM (UEL)

Liên quan đến cơ chế phối hợp giữa trọng tài và các cơ quan có liên quan, Viện sĩ PGS.TS. Nguyễn Ngọc Điện – Cố vấn cấp cao Viện Pháp luật, Quốc tế và So sánh, Trường Đại học Kinh tế - Luật, ĐHQG TP.HCM (UEL) đã phân tích vấn đề này trên góc độ so sánh giữa kinh nghiệm quốc tế và đặc thù pháp luật Việt Nam. Theo ông Điện, trên thế giới, nguyên tắc Kompetenz-Kompetenz (Tự xem xét thẩm quyền) được tôn trọng, cho phép Hội đồng Trọng tài duy trì thẩm quyền và hạn chế sự can thiệp từ tố tụng dân sự và tố tụng hình sự. Điều này có nghĩa là ngay cả khi Tòa án đang giải quyết một vụ việc dân sự hoặc hình sự có liên quan, Hội đồng Trọng tài vẫn có thể tiếp tục giải quyết tranh chấp, trừ khi Tòa án xác định tranh chấp không thuộc thẩm quyền của trọng tài hoặc thỏa thuận trọng tài không hợp lệ. Tuy nhiên, tại Việt Nam, với đặc thù khung pháp lý hiện hành, các bên có quyền khiếu nại ra Tòa án để yêu cầu xem xét thẩm quyền của trọng tài trong trường hợp quy trình tố tụng trọng tài diễn ra song song với quy trình xử lý vụ việc dân sự hoặc vụ án hình sự. Điều này có thể dẫn đến những tác động nhất định đối với tính hiệu quả và độc lập của trọng tài trong quá trình giải quyết tranh chấp.

TS. LS. Nguyễn Trung Nam – Luật sư sáng lập EPLegal Limited, Trọng tài viên Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam (VIAC), Phó Giám đốc Trung tâm Hòa giải Việt Nam (VMC)

Nhằm phân tích kỹ lưỡng hơn về vấn đề “tạm đình chỉ” tố tụng trọng tài dưới góc độ kinh nghiệm quốc tế và thực tiễn tại Việt Nam, TS. LS. Nguyễn Trung Nam – Luật sư sáng lập EPLegal Limited, Trọng tài viên Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam (VIAC), Phó Giám đốc Trung tâm Hòa giải Việt Nam (VMC) đã trình bày tham luận tại Hội thảo với chủ đề “Tạm đình chỉ vụ tranh chấp tại trọng tài: Thực tiễn áp dụng tại Việt Nam và kinh nghiệm quốc tế”. LS. Nam chỉ ra rằng hệ thống pháp luật tố tụng trọng tài Việt Nam hiện nay vẫn chưa có quy định cụ thể về thủ tục tạm đình chỉ, bao gồm các trường hợp áp dụng, quy trình, thời hạn, cũng như cơ chế giám sát và giải quyết khiếu nại. Sự thiếu hụt này dẫn đến tình trạng áp dụng không thống nhất giữa các trung tâm trọng tài, gây khó khăn cho Hội đồng Trọng tài trong việc quyết định tạm đình chỉ. Dựa trên kinh nghiệm quốc tế, LS. Nam nhấn mạnh rằng xu hướng chung là tôn trọng quyền tự định đoạt của các bên, đồng thời đề cao vai trò kiểm soát của Hội đồng Trọng tài nhằm đảm bảo nguyên tắc công bằng, hiệu quả và cân nhắc tối đa lợi ích của các bên tranh chấp. Theo đó, các Trung tâm Trọng tài tại Việt Nam cũng nên xử lý các yêu cầu tạm đình chỉ một cách linh hoạt, phù hợp với các quy tắc cơ bản của tố tụng trọng tài. Ngoài ra, LS. Nam khuyến nghị các bên tranh chấp cần thận trọng khi đồng ý hoặc phản đối tạm đình chỉ, đồng thời xây dựng chiến lược đàm phán hiệu quả trong thời gian này. Thông qua phần tham luận, ông đề xuất hai hướng kiến nghị nhằm hoàn thiện chế định tạm đình chỉ trong tố tụng trọng tài: (i) Bổ sung và mở rộng thẩm quyền của Hội đồng Trọng tài trong Luật Trọng tài Thương mại 2010 hoặc (ii) Bổ sung quy định về tạm đình chỉ trong quy tắc tố tụng của mỗi Trung tâm Trọng tài.

Sau khi các diễn giả trình bày tham luận, hội thảo bước vào phần thảo luận toàn thể dưới sự điều phối của TS. Dương Kim Thế Nguyên - Trưởng Khoa Luật, Trường Kinh tế, Luật và Quản lý Nhà nước, Đại học Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh và LS. Châu Việt Bắc - Phó Giám đốc Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam. Phiên thảo luận diễn ra sôi nổi với nhiều ý kiến đa chiều, tạo không gian trao đổi cởi mở giữa các chuyên gia, trọng tài viên, luật sư và đại biểu tham dự. Những quan điểm và đề xuất được đưa ra không chỉ làm rõ thêm các vấn đề thực tiễn mà còn góp phần định hướng các giải pháp nhằm hoàn thiện khung pháp lý về trọng tài trong tương lai.

📃Tài liệu sự kiện: Vui lòng tham khảo tại ĐÂY

📃Hình ảnh sự kiện: Xem thêm tại ĐÂY

Thuộc khuôn khổ Chuỗi Hội thảo chuyên đề và Diễn đàn Khoa học về Trọng tài - Hoà giải 2025 (AMS 2025), nối tiếp thành công của Hội thảo AMS 01, VIAC - VMC tiếp tục phối hợp cùng Trường Đại học Kinh tế - Tài chính TP. Hồ Chí Minh (UEF) tổ chức Hội thảo chuyên đề AMS 02 "Chiến lược rút ngắn thời gian giải quyết tranh chấp thông qua phương thức trọng tài và hòa giải". 

📅 Thời gian: 8h00 - 11h45, ngày 21 tháng 3 năm 2025 (Thứ Sáu)

📌 Địa điểm: Phòng họp Democracy (A03-10), Tầng 3, Trường Đại học Kinh tế - Tài chính TP. Hồ Chí Minh, Trụ sở 141 Điện Biên Phủ, Phường 2, Quận Bình Thạnh, TP. Hồ Chí Minh

>>> ĐĂNG KÝ THAM GIA NGAY TẠI: https://forms.gle/1RWZw3bW4yXdfpuL6

Thông tin chi tiết: Vui lòng tham khảo tại: https://www.viac.vn/tin-tuc-su-kien/[ams-2025]-hoi-thao-chuyen-de-02-chien-luoc-rut-ngan-thoi-gian-giai-quyet-tranh-chap-thong-qua-phuong-thuc-trong-tai-va-hoa-giai-n1910.html