Hội thảo Giải quyết tranh chấp bằng trọng tài và hòa giải - phương án khả thi cho doanh nghiệp bảo hiểm diễn ra sáng 17/7/2018 tại Hà Nội. Hội thảo do Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam (VIAC) với phối hợp với Hiệp hội Bảo hiểm Việt Nam (IAV) tổ chức với sự tham gia trình bày và chia sẻ của các chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực.
Toàn cảnh Hội thảo Giải quyết tranh chấp bằng trọng tài và hòa giải: Phương án khả thi
cho doanh nghiệp bảo hiểm
Tại hội thảo, ông Vũ Ánh Dương - Phó Chủ tịch thường trực kiêm Tổng Thư ký Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam nhấn mạnh, với tính ưu việt về thời gian giải quyết, tính linh hoạt của thủ tục cũng như việc trao quyền cho các bên được lựa chọn chuyên gia am hiểu và uy tín trong lĩnh vực bảo hiểm để giúp các bên phân xử, trọng tài thương mại thực sự là phương án khả thi và hiệu quả trong việc giải quyết các tranh chấp bảo hiểm, góp phần mang lại niềm tin và công lý cho các doanh nghiệp và cộng đồng.
Số liệu Cục Quản lý Bảo hiểm công bố năm 2017 cho thấy thị trường bảo hiểm phi nhân thọ tiếp tục tăng trưởng bền vững, với tổng doanh thu phí bảo hiểm ước đạt 40,5 nghìn tỷ đồng, tăng 10,61% (so với năm 2016).
Tuy nhiên, ông Dương cũng khẳng định bên cạnh các cơ hội, doanh nghiệp nghiệp kinh doanh bảo hiểm và người mua bảo hiểm thường phải đối mặt với những rủi ro nhất định.
“Một số rủi ro có thể tránh được bằng biện pháp phòng ngừa kịp thời nhưng một số không thể tránh khỏi và nằm ngoài tầm kiểm soát của một doanh nghiệp. Đối với những loại rủi ro không thể phòng ngừa trước này, bảo hiểm đã thực hiện được vai trò quan trọng của mình đó là giúp san sẻ tổn thất, giảm thiểu gánh nặng tài chính, thiệt hại cho các doanh nghiệp, qua đó đem lại sự an toàn, trật tự cho toàn xã hội.
Tuy nhiên, do nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm cả nguyên nhân chủ quan và nguyên nhân khách quan, tranh chấp bảo hiểm phát sinh là điều khó tránh khỏi. Thống kê cho thấy tranh chấp bảo hiểm có xu hướng tăng trong thời gian gần đây với tính chất ngày càng phức tạp hơn, điều này đòi hỏi phải có những cơ chế giải quyết tranh chấp linh hoạt, phù hợp và hiệu quả, để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các doanh nghiệp khi tham gia các quan hệ hợp đồng bảo hiểm”, ông Dương nói.
Với tính ưu việt về thời gian giải quyết, tính linh hoạt của thủ tục cũng như việc trao quyền cho các bên được lựa chọn chuyên gia am hiểu và uy tín trong lĩnh vực bảo hiểm để giúp các bên phân xử, trọng tài thương mại thực sự là phương án khả thi và hiệu quả trong việc giải quyết các tranh chấp bảo hiểm, góp phần mang lại niềm tin và công lý cho các doanh nghiệp và cộng đồng.
Ông Bùi Gia Anh - Tổng Thư ký Hiệp hội bảo hiểm (IAV)
Theo quan điểm của ông Bùi Gia Anh - Tổng Thư ký Hiệp hội bảo hiểm, hiện nay, tranh chấp trong hoạt động bảo hiểm đang được các doanh nghiệp hội viên quan tâm nhiều hơn bởi cùng với sự tăng trưởng của thị trường thì sẽ có sự gia tăng của các tranh chấp, và các vụ tranh chấp thì cũng ngày càng phức tạp hơn. Giải quyết được những tranh chấp này thì mới có thể hoàn thành thủ tục bồi thường bảo hiểm và càng thực hiện nhanh chóng thì càng đạt được mục tiêu của bảo hiểm và tăng tính cạnh tranh của các sản phẩm bảo hiểm.
“Vấn đề giải quyết tranh chấp hiện đang được thực hiện tại Tòa án và Trọng tài và theo như chúng tôi được biết thì hiện tại, VIAC cũng đã thành lập trung tâm hòa giải, đây là trung tâm duy nhất được Bộ Tư pháp cấp giấy chứng nhận”, ông Bùi Gia Anh nói.
VIAC là trung tâm có uy tín, có đội ngũ trọng tài có nhiều chuyên gia trong lĩnh vực bảo hiểm, nắm rõ quy định pháp luật trong thông lệ quốc tế và trong thực tiễn đã xét xử khá nhiều các tranh chấp bảo hiểm ở nhiều loại hình sản phẩm bảo hiểm.
“Tôi mong rằng, tại hội thảo hôm nay, Trung tâm hòa giải Việt Nam sẽ đồng hành cùng Trung tâm Trọng tài Quốc Tế Việt Nam để làm sao các doanh nghiệp bảo hiểm sẽ có giải pháp của doanh nghiệp mình để lựa chọn phương thức tranh chấp trong thời gian tới. Qua nghiên cứu, tôi cho rằng phương thức giải quyết bằng hình thức hòa giải là phương thức đỡ tốn kém thời gian và chi phí. Đây cũng là phương thức được cộng đồng đón nhận”, ông Bùi Gia Anh khẳng định.
Liên quan đến vấn đề này, bà Phạm Thanh Hải - Trưởng ban bán chuyên trách, Pháp chế phi nhân thọ Hiệp hội Bảo hiểm Việt Nam cho biết, kinh doanh bảo hiểm là ngành đặc thù, rủi ro. Phí bảo hiểm không lớn nhưng số tiền bồi thường lớn với các điều khoản phức tạp. Có những doanh nghiệp có hàng ngàn sản phẩm bảo hiểm.
Bà Phạm Thanh Hải - Trưởng ban bán chuyên trách, Pháp chế phi nhân thọ Hiệp hội Bảo hiểm Việt Nam
Hoạt động bảo hiểm không tránh khỏi những tranh chấp. Tranh chấp có thể liên quan các vấn đề như đóng phí; Chưa ký hợp đồng nhưng tổn thất xảy ra cũng dẫn tới tranh chấp; Khi tổn thất xảy ra tranh chấp về nguyên nhân và mức độ tổn thất; Giá trị bảo hiểm,...
“Xã hội càng phát triển, lĩnh vực trở lên quan trọng và những tranh chấp trở lên gia tăng đối với doanh nghiệp bảo hiểm. Các văn phòng luật sư, trung tâm trọng tài đang tiếp nhận số vụ tranh chấp bảo hiểm ngày càng cao”, bà Hải cho biết.
Đối với giải quyết tranh chấp bảo hiểm liên quan tới toà án đa số kéo dài từ 3-5 năm. Thậm chí, có một số vụ việc, thời gian xử lý kéo dài đến 10 năm vẫn quay đi sơ thẩm, về phúc thẩm. Trong khi đó, giải quyết bằng con đường trọng tài là phương án cần xem xét lựa chọn bởi đa phần được giải quyết nhanh chóng.
Bà Trương Thanh Thủy - Trọng tài viên của VIAC cho biết, thực tế số vụ tranh chấp hợp đồng bảo hiểm trong những năm gần đây kể từ 2011 đến nay gia tăng đáng kể tại VIAC, sự gia tăng các vụ tranh chấp hợp đồng bảo hiểm có thỏa thuận điều khoản xử lý tranh chấp tại VIAC cho thấy hoạt động của VIAC ngày càng hiệu quả, các phán quyết của VIAC đã phần nào thuyết phục được các doanh nghiệp bảo hiểm và bên được bảo hiểm gửi chọn niềm tin vào chúng tôi.
Bà Trương Thanh Thủy - Trọng tài viên của VIAC.
Hoạt động của các doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ có nhiều mảng như: Đầu tư, Chứng khoán, Ngân hàng và các nghiệp vụ bảo hiểm. Trong các nghiệp vụ bảo hiểm thì hiện tại các tranh chấp mà thực tế đưa ra VIAC phân xử hiện tại mới có các mảng nghiệp vụ sau: Bảo hiểm thân tàu và trách nhiệm dân sự chủ tàu; Bảo hiểm rủi ro trong xây dựng, lắp đặt và trách nhiệm với bên thứ 3; Bảo hiểm mọi rủi ro tài sản /Bảo hiểm hỏa hoạn và các rủi ro đặc biệt; Bảo hiểm hàng hóa xuất nhập khẩu/ vận chuyển nội địa.
Theo bà Thủy, các vấn đề pháp lý thường có tranh cãi trong các vụ tranh chấp bảo hiểm bao gồm các trường hợp:
Thứ nhất: Hiệu lực của hợp đồng bảo hiểm ( Khi nào hợp đồng bảo hiểm bắt đầu có hiệu lực?hợp đồng bảo hiểm chấm dứt hiệu lực nếu bên được bảo hiểm chậm nộp phí bảo hiểm?...)
Thứ hai: Giải thích hợp đồng bảo hiểm (giải thích điều khoản loại trừ, giải thích điều kiện, điều khoản khi tham gia bảo hiểm…)
Thứ ba: Giám định nguyên nhân và mức độ tổn thất ( nghĩa vụ giám định thuộc về DNBH, trường hợp các bên k thống nhất sẽ chỉ định bên thứ 3 hoặc thuê chuyên gia giám định chuyên môn sâu về những lĩnh vực chuyên ngành…)
Thứ tư: Xác định sự kiện bảo hiểm và trách nhiệm bồi thường theo hợp đồng bảo hiểm (giải thích về các rủi ro được bảo hiểm)
Trên thực tế, đặc thù của tranh chấp hợp đồng bảo hiểm thì doanh nghiệp bảo hiểm là bên soạn thảo hợp đồng bảo hiểm và đưa ra quy tắc, điều khoản, điều kiện bảo hiểm luôn được coi là bên “Mạnh thế”. Bên cạnh đó, bên mua bảo hiểm luôn được coi là bên “Yếu thế”.
“Vì vậy, để tránh những vấn đề trên doanh nghiệp bảo hiểm nên lưu ý “nghĩa vụ giải thích điều kiện, điều khoản trong hợp đồng bảo hiểm và nên lưu ý có những bằng chứng để chứng minh việc đã giải thích cho bên hợp đồng bảo hiểm theo quy định tại Điều 16,17,19,21 Luật Kinh Doanh Bảo Hiểm. Lưu ý các quy định về hợp đồng mẫu về giải thích hợp đồng trong Bộ luật Dân sự”, bà Thủy nhấn mạnh.
Ông Vũ Ánh Dương - Phó Chủ tịch thường trực kiêm Tổng Thư ký Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam (VIAC) và ông Bùi Gia Anh - Tổng Thư ký Hiệp hội bảo hiểm (IAV) chủ trì Hội thảo.
Cung cấp thêm thông tin, bà Thủy cho hay những tranh cãi trong việc nhận “Thế quyền” truy đòi bên thứ 3 thường tập trung vào các vấn đề như thế quyền trong hợp đồng và ngoài hợp đồng; Việc ký Biên bản không khiếu nại bên thứ 3 của bên được bảo hiểm không làm mất đi quyền đòi bên thứ 3 của doanh nghiệp bảo hiểm khi kiện “Thế quyền”
Tranh chấp về hợp đồng bảo hiểm bảo hiểm phát sinh do doanh nghiệp bảo hiểm từ chối trả tiền bảo hiểm, do không thể tìm được tiếng nói chung trong giải quyết các quyền lợi bảo hiểm thì các bên tìm đến các phương thức giải quyết tranh chấp được pháp luật công nhận. Trong các phương thức giải quyết tranh chấp đó thì phương thức dùng trọng tài phân xử những tranh chấp phát sinh từ hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp bảo hiểm với khách hàng của mình là ưu việt hơn với các phương thức khác.
Giải quyết tranh chấp tại trọng tài có các ưu điểm sau: Thủ tục nộp đơn khỏi kiện đơn giản, thuận tiện, Không phải dịch thuật tài liệu sang tiêng Việt; Phán quyết chỉ có các bên trong phiên họp được biết (bảo mật thông tin); Phán quyết là chung thẩm sẽ cưỡng chế thi hành theo luật thi hành án dân sự; Không mất thời gian, không mất cơ hội kinh doanh với khách hàng và giữ được chữ tín.
Luật sư Võ Nhật Thăng
Có mặt tại Hội thảo, Luật sư Võ Nhật Thăng cho biết, điều kiện kinh doanh bảo hiểm cực kỳ phức tạp, những nhân viên bảo hiểm thiếu trình độ không nhận ra mà có thể tư vấn thiếu chính xác cho khách hàng. Cụ thể, việc giải thích cho khách hàng trong thực hiện hợp đồng bảo hiểm đòi hỏi nhân viên bảo hiểm có các kiến thức liên quan đến bảo hiểm mà còn cả các kiến thức liên quan đến quan hệ thương mại.
Lấy ví dụ về một doanh nghiệp nhập khẩu lô hàng từ Singapore theo hình thức EXW, tức hàng giao tại kho người bán, ông Thăng cho biết nhân viên đã tư vấn doanh nghiệp sử dụng bảo hiểm hàng hoá từ cảng Singapore về kho người mua.
“Doanh nghiệp này kinh doanh điện tử giỏi nhưng các hiểu biết về giao nhận thương mại chưa tốt. Thêm vào đó, việc nhân viên bán bảo hiểm trả lời cảng Singapore và kho người bán là một và tư vấn mua bảo hiểm từ cảng Singapre về kho người mua là chưa chính xác. Bởi ở đây người ta mua hàng bằng hình thức giao tại kho người bán. Từ kho người bán ra đến cầu cảng sẽ có những rủi ro tiềm ẩn. Do đó đáng lẽ phải tư vấn mua bảo hiểm ngay từ khi nhận hàng của người bán. Điều này đỏi hỏi nhân viên bán bảo hiểm phải có kiến thức nhất định về thương mại”, ông Thăng cho biết.
Vấn đề thứ hai mà ông Thăng lưu ý là vấn đề người giám định. Nếu làm không tốt sẽ dẫn tới tranh cãi sau này.
Lấy ví dụ vào năm 2014 lô hàng sắt thép từ Thượng hải về Việt Nam. Sau 8 ngày vận chuyển, lô hàng thép nguội có hiện tượng sắt rỉ, tàu có nước. Chủ hàng đề nghị giám định xác định nguyên nhân.
Nhưng từ tháng 2 đến giữa tháng 4 bảo hiểm mới làm giám định và 5 tháng sau tức là đến tháng 9 mới đưa biên bản giám định cho doanh nghiệp. Đồng thời biên bản giám định chỉ ghi rõ nguyên nhân chứ không ghi mức độ hư hại. Như vậy rất khó để giám định bổ sung để thời gian đã qua quá lâu. Biên bản giám đinh phải kịp thời nói lên hai vấn đề trên để tránh dẫn tới tranh chấp. Do đó, ông Thăng lưu ý việc thu thập phải khoa học và kịp thời.
Cùng với đó, ông Thăng đặt vấn đề, Điều 48 luật kinh doanh bảo hiểm có quy định về trường hợp thống nhất với chủ hàng rằng “trường hợp hai bên không nhất trí thì toà án chỉ định phương thức giải quyết tranh chấp”. Nhưng nếu trường hợp ở nước ngoài thì toà án chỉ định thể nào? Ông Thăng đề xuất nên có sự sửa đổi dùng phương thức trọng tài ở đây.
Ông Phan Trọng Đạt - Phó Giám đốc thường trực Trung tâm Hòa giải Việt Nam
Ông Phan Trọng Đạt - Phó Giám đốc thường trực Trung tâm Hòa giải Việt Nam cho biết, giữa phương thức và hoà giải thì các bên hạn chế xứt mẻ
Chính sách của nhà nước về hoà giải có Nghị quyết 49 năm 2005, các đạo luật như Luật Thương mại, Luật Đầu tư, Luật Xây dựng… Liên quan mật thiết nhất là Nghị định 22/2017/NĐ-CP.
Các Nghị định, chính sách này tạo cơ sở pháp lý cho việc hình thành, phát triển dịch vụ hòa giải thương mại. Tạo hành lang pháp lý thống nhất trong việc khuyến khích các bên tranh chấp sử dụng dịch vụ hòa giải.
Đồng thời, đảm bảo quyền lợi của các bên khi sử dụng hòa giải. Giải quyết được các bất cập (hiệu lực kết quả hòa giải, Tòa án công nhận kết quả hòa giải). Giảm tải công việc của tòa án, tiết kiệm chi phí cho xã hội.
Cùng với đó, ông Đạt cho biết, thành phần đáng chú ý trong Chỉ số Thực thi Hợp đồng của World Bank’s Ease of Business report có thành tố “ADR” mới đánh giá tính sẵn có của khung pháp lý phù hợp một quốc gia cho hoạt động ADR tại quốc gia đó.
Các phương thức giải quyết tranh chấp lựa chọn (ADR) được chính thức bổ sung là một thành tố để đo lường Chỉ số thực thi hợp đồng trong Báo cáo môi trường kinh doanh 2016.
Tại VIAC, ông Đạt cho biết có hai dịch vụ là dịch vụ trọng tài và dịch vụ hoà giải. Trung tâm nhận được nhiều câu hỏi về quy trình thủ tục và hướng dẫn thủ tục tranh chấp. Trong đó, hòa giải trong tố tụng trọng tài phổ biến hơn, số vụ nhiều hơn.
Theo đó, hòa giải là thủ tục không bắt buộc nhưng luôn được Hội đồng Trọng tài tiến hành, khuyến nghị trước khi xét xử. Đặc trưng của phương thức này là doanh nghiệp thường không chủ động hoà giải trước khởi kiện, đến khi khởi kiện thông qua Trọng tài, các bên mới chịu ngồi lại với nhau…
“Trong quá trình tố tụng trọng tài, các bên có quyền tự do thương lượng, thỏa thuận với nhau về việc giải quyết tranh chấp hoặc yêu cầu Hội đồng trọng tài hòa giải để các bên thỏa thuận với nhau về việc giải quyết tranh chấp”, ông Đạt cho biết.
Chúng tôi thấy rằng trong số các vụ tranh chấp bảo hiểm giải quyết bằng trọng tài tại VIAC có một số vụ tranh chấp không kết thúc bằng một phán quyết trọng tài mà bằng một biên bản hòa giải thành; hay có thể hiểu, các bên trong thủ tục trọng tài cũng đã thấy được sự ưu việt của một kết quả hòa giải thành và nỗ lực hòa giải với nhau.
Ngày 29/05/2018 vừa qua, VIAC đã tổ chức lễ ra mắt Trung tâm Hòa giải Việt Nam (VMC) thuộc Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam và công bố Quy tắc hòa giải của VMC.
Ông Đạt mô tả một thủ tục hòa giải điển hình bao gồm 4 bước (i) Bắt đầu hòa giải; (ii) Lựa chọn hòa giải viên; (iii) Tiến hành hòa giải và (iv) Chấm dứt thủ tục hòa giải
Quy tắc VMC quy định rất cụ thể rằng các bên có thể bắt đầu thủ tục hòa giải tại VMC nếu giữa các bên đã có một thỏa thuận hòa giải (Điều 3) và kể cả khi giữa các bên chưa có thỏa thuận hòa giải (Điều 4). Ông Đạt đánh giá rằng, do hòa giải thương mại còn mới ở Việt Nam nên có lẽ việc các bên khi có tranh chấp đã có sẵn một thỏa thuận hòa giải sẽ không nhiều và vì thế các trường hợp quy định tại ĐIều 4 sẽ xảy ra nhiều hơn.
Ông Đạt nhấn mạnh rằng, Ban thư ký VMC sẽ hỗ trợ các bên trong trường hợp bắt đầu hòa giải theo Điều 4 và hoàn toàn, trong các tranh chấp bảo hiểm, các doanh nghiệp BH có thể sẽ là bên gửi đề nghị hòa giải để có thể bắt đầu một thủ tục hòa giải tại VMC.
Cũng giống như đã nhấn mạnh về các ưu điểm về chuyên môn và khả năng ngôn ngữ của trọng tài viên, đối với Hòa giải viên thuộc danh sách của VMC cũng là các chuyên gia, bao gồm cả các chuyên gia bảo hiểm am hiểu sâu về nghiệp vụ bảo hiểm với khả năng ngoại ngữ tốt. Do đó hoàn toàn có thể đáp ứng các yêu cầu của các tranh chấp bảo hiểm áp dụng pháp luật nước ngoài, các hợp đồng bảo hiểm có các quy tắc bảo hiểm bằng tiếng nước ngoài, v..v
Các hòa giải viên sẽ tiến hành hòa giải tranh chấp giữa các bên theo Quy tắc VMC và pháp luật; tuy nhiên, cần nhấn mạnh, đây không phải là giải đoạn các bên tranh luận về việc ai đang đúng hay sai, theo điều khoản nào của pháp luật mà đây là giai đoạn mà các bên, cùng với sự hỗ trợ của hòa giải viên, nhìn lại toàn bộ sự việc và tìm phương án tốt nhất cho cả hai.
Kết quả tốt đẹp nhất của một thủ tục hòa giải sẽ là một biên bản kết quả hòa giải thành. Văn bản này sẽ có hiệu lực theo quy định của Pháp luật dân sự và có thể được công nhận và cho thi hành theo BLTTDS 2015.
Ngoài ra, hiện VIAC-VMC đang có cơ chế liên thông hòa giải trọng tài; để đảm bảo các bên có thể cùng lúc tận dụng ưu điểm của cả hai hình thức giải quyết tranh chấp này.
Từ trái qua phải: Bà Trương Thanh Thủy - Trọng tài viên của VIAC; Ông Vũ Ánh Dương - Phó Chủ tịch thường trực kiêm Tổng Thư ký Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam (VIAC); Bà Phạm Thanh Hải- Trưởng ban bán chuyên trách, Pháp chế phi nhân thọ Hiệp hội Bảo hiểm Việt Nam; Ông Bùi Gia Anh - Tổng Thư ký Hiệp hội bảo hiểm (IAV).
Tại phiên thảo luận, trọng tài viên Ngô Khắc Lễ đặt câu hỏi về trường hợp từ kết quả giám định tàu không đủ khả năng đi biển, dẫn đến tranh chấp giữa doanh nghiệp bảo hiểm và doanh nghiệp tàu cá. Liệu có thể sử dụng đề xuất: Các bên cùng thoả thuận về cơ quan giám định sẽ đưa ra kết quả giám định cuối cùng, để loại bỏ khả năng xảy ra tranh chấp này không?
Trọng tài viên Ngô Khắc Lễ
Trả lời câu hỏi vấn đề này, bà Trần Thanh Thuỷ cho biết, khoản 2 điều 48 có quy định chỉ định toà án nơi xảy ra tổn thất để chỉ định giám định khi kết quả giám định không được đồng thuận.
“Nhưng theo kinh nghiệm của tôi là khó có chuyện khi xảy ra tranh chấp rồi hai bên có thể ngồi lại với nhau về thoả thuận cơ quan giám định đưa ra kết quả giám định cuối cùng. Thực tế cũng có nhiều vụ đi vào ngõ cụt khi hiện trường không còn”, bà Thuỷ cho biết.
Tại Hội thảo, một doanh nghiệp đặt câu hỏi về thẩm quyền của hoà giải đối với tranh chấp bảo hiểm nhân thọ với cá nhân, không phải thương mại?
Ông Phan Trọng Đạt
Trả lời câu hỏi này, ông Phan Trọng Đạt cho biết, Nghị định Hoà giải thương mại có quy định rất rõ về thẩm quyền của các trung tâm hoà giải, trong đó các vấn đề liên quan đến một bên là cá nhân và một bên là doanh nghiệp bảo hiểm có hoạt động thương mại.
Và như đã trình bày ở trên, kể cả trong trường hợp trong hợp đồng bảo hiểm nhân thọ chưa có điều khoản thoả thuận về hoà giải tại VMC thì không sao. Các bên có thể theo quy định tại điều 4 của VMC với sự hỗ tợ của ban thư ký VMC để bắt đầu thủ tục hoà giải.
Nói về thế mạnh, thế yếu trong ngành bảo hiểm, bà Trần Thanh Thuỷ cho rằng, chuyên ngành sâu của bảo hiểm là tất cả các quy tắc, điều khoản đều theo mẫu. Khi thế mạnh thuộc về người đưa ra mẫu, đưa cho doanh nghiệp, doanh nghiệp có thể nghiên cứu nhưng không thể đàm phán toàn bộ hay làm khác đi quy tắc, điều khoản theo mẫu.
Trong ngành bảo hiểm, từ mẫu giấy, quy tắc… đã thành ISO, đã báo cáo Bộ Tài chính. Hợp đồng theo mẫu, điều khoản của hợp đồng theo mẫu chính là thế mạnh của doanh nghiệp và là thế yếu của người được bảo hiểm.
Ông Võ Nhật Thăng - Trọng tài Viên Trung tâm trọng tài Quốc tế đặt câu hỏi: Khách hàng mua bảo hiểm bao giờ cũng muốn bất kỳ cái gì thiệt hại đưa ra cũng được bồi thường. Nhưng tư vấn có đưa ra trường hợp loại trừ hay không?
Trả lời câu hỏi này, bà Trương Thanh Thủy cho biết: "Đã có những vụ đó rồi, tôi từng làm một vụ về doanh nghiệp mua đơn bảo hiểm xây dựng, sau bị sạt lở. Trong trong trường hợp này người bán bảo hiểm phải giải thích, phải có phần loại trừ từ bản thân hàng hóa hoặc nội tại của công trình, đây là nguyên tắc chung trên toàn thế giới".
Giải thích và làm như thế nào để doanh nghiệp hiểu và phải có bằng chứng là người ta đã hiểu, điều 17 là nghĩa vụ loại trừ, phải ghi rõ trong hợp đồng là giải thích, có giải thích không, quy trình khai thác rất khó, đã giải thích nhưng bắt buộc phải hiểu thì rất khó thành công.
Ở góc độ khác, bà Phạm Thanh Hải cho biết, bà Hải cũng đang ở vị trí thường phải xử lý các vấn đề như câu hỏi của Trọng tài viên Lễ vừa nêu tại Tổng Bảo Minh. "Cá nhân tôi cũng đã tham gia khoảng 4 hay 5 vụ có vấn đề tương tự này. Theo quy định của pháp luật thì doanh nghiệp bảo hiểm được chỉ định nhà giám định và chi phí dám định do doanh nghiệp bảo hiểm chi trả. Trường hợp người mua bảo hiểm không đồng ý với kết quả giám định thì các bên được độc lập chỉ định nhà giám định và tiến hành giám định độc lập. Và đã có trường hợp hai công ty giám định đưa ra hai kết quả giám định không giống nhau. Vấn đề này, ở Tòa, thẩm phán hoàn toàn có quyền xem xét các kết quả giám định và quyết định sử dụng kết quả giám định nào mà Tòa án cho là hợp lý hơn. Tất nhiên cũng có nhiều vấn đề dẫn tới quan điểm tiếp cận như trên, và một trong số đó là việc giám định lại nhiều khi không thể thực hiện được do hiện trường sự việc đã không còn.” - bà Hải nói.
.png "Trường đại học ngoại thương"){kind=logo}
