Tọa đàm Hội nhập ASEAN và hài hòa hóa tư pháp trong các nước ASEAN

Ngày 17/3/2016, TAND tối cao tổ chức Tọa đàm “Hội nhập ASEAN và hài hoà hóa tư pháp trong các nước ASEAN”. Tham dự Tọa đàm có đồng chí Trương Hòa Bình, Ủy viên Bộ Chính trị, Chánh án TAND tối cao; các Phó Chánh an TANDTC; các Thẩm phán TAND tối cao; đại diện lãnh đạo các đơn vị TAND tối cao; các chuyên gia, các nhà khoa học; lãnh đạo TAND cấp cao tại Hà Nội, Đà Nẵng, thành phố Hồ Chí Minh; Ban tổ chức Hội nghị Chánh án các nước ASEAN lần thứ 4. Về phía VIAC có GSTS Lê Hồng Hạnh, Chủ tịch Hội đồng Khoa học Pháp lý VIAC và luật sư Nguyễn Mạnh Dũng, Thành viên HĐTT Khoa học pháp lý VIAC cùng một số Trọng tài viên của VIAC.

Hội nghị Chánh án các nước ASEAN là Hội nghị thường niên, được các nước thành viên của ASEAN luân phiên đăng cai tổ chức. Hội nghị là diễn đàn để Chánh án và Thẩm phán cấp cao các nước ASEAN thảo luận trực tiếp, chia sẻ kinh nghiệm, thống nhất các mục tiêu ưu tiên hàng đầu mà Tòa án các nước ASEAN cùng quan tâm. Hội nghị cũng là cơ hội để các nước ASEAN tăng cường trao đổi, hợp tác trong lĩnh vực pháp luật, đóng góp chung vào việc thúc đẩy quan hệ hợp tác hữu nghị giữa các nước thành viên ASEAN.

 

Hài hòa hóa tư pháp trong ASEAN là quá trình mà hệ thống tư pháp của các quốc gia thành viên có thể xích lại gần nhau hơn, giảm thiểu các xung đột pháp luật trong các lĩnh vực dân sự, tố tụng dân sự. Trong quá trình này, thông tin pháp luật của các hệ thống tư pháp của các quốc gia được chia sẻ, hệ thống tư pháp của các quốc gia thành viên tiếp cận với nhau và tiếp cận những xu hướng pháp luật của thế giới, từ đó tạo cơ sở cho việc hình thành thể chế liên kết khu vực. Việc thực hiện hội nhập ASEAN và hài hòa hóa tư pháp giúp hệ thống tư pháp các quốc gia thành viên duy trì thường xuyên quá trình liên kết, xử lý kịp thời những xung đột phát sinh góp phần xây dựng một ASEAN thống nhất trong đa dạng.

Phát biểu tại buổi Tọa đàm, Ủy viên Bộ Chính trị, Chánh án TAND tối cao Trương Hòa Bình nhấn mạnh: Hội nhập quốc tế đã và đang là xu thế toàn cầu. Xu thế này phát sinh từ nhu cầu hợp tác kinh tế, văn hóa xã hội ngày càng tăng. Các nước có vị trí địa lý gần nhau, có nhiều điểm tương đồng có xu hướng xích lại gần nhau hình thành nên những liên kết khu vực ngày càng có tính bền vững. Tại khu vực Đông Nam Á, Cộng đồng Kinh tế ASEAN được thành lập ngày 31/12/2015 là bước tiến mới của các quốc gia ASEAN trong hội nhập sâu và toàn diện về kinh tế. Cộng đồng kinh tế ASEAN sẽ thúc đẩy dòng đầu tư thương mại, đặc biệt trong nội khối ASEAN.

Bên cạnh những cơ hội mà Cộng đồng mang lại, các quốc gia trong khu vực cũng sẽ phải đối mặt với những khó khăn, thách thức nhất định, trong đó có những vấn đề liên quan đến lĩnh vực pháp luật, tư pháp. Các tranh chấp về dân sự, kinh doanh thương mại xuyên biên giới sẽ ngày càng gia tăng và phức tạp hơn. Việc giải quyết tranh chấp dân sự có yếu tố nước ngoài gia tăng tất yếu phát sinh nhu cầu tương trợ tư pháp giữa các nước, tìm kiếm những biện pháp để giải quyết những xung đột tư pháp quốc tế. Trong bối cảnh đó, việc hội nhập ASEAN và hài hòa hóa tư pháp trong ASEAN trở thành mối quan tâm hàng đầu của các cơ quan tư pháp ASEAN.

Chánh án TAND tối cao cũng khẳng định, Hội nhập ASEAN và hài hòa hóa tư pháp trong các nước ASEAN được tổ chức là cơ hội để các chuyên gia tư pháp quốc tế chia sẻ thông tin về khung pháp luật tư pháp các nước ASEAN và việc giải thích, áp dụng thực thi chúng. Đặc biệt, tại buổi Tọa đàm này các chuyên gia sẽ phân tích sự cần thiết, nhu cầu hài hòa hóa tư pháp trong các nước ASEAN, những thuận lợi và khó khăn vướng mắc trong hài hòa hóa tư pháp trong lĩnh vực đầu tư.

(PGS, TS Đoàn Năng, Trọng tài viên VIAC phát biểu tại Hội thảo)

Tại buổi Tọa đàm, các đại biểu đã làm sâu sắc nội hàm của hội nhập ASEAN và hài hòa tư pháp trong các nước ASEAN. Tham luận của các đại biểu đến từ Bộ Tư pháp, Viện Nghiên cứu ASEAN, Đại học quốc gia Hà Nội, Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam, Vụ Pháp chế và Quản lý khoa học TAND tối cao đều khẳng định vấn đề hài hoà hoá về tư pháp trong các nước ASEAN là rất cần thiết; hài hòa hóa pháp luật về đầu tư trong khuôn khổ ASEAN một số vấn đề thực tiễn và xu hướng phát triển; một số giải pháp bảo đảm giải quyết tranh chấp kinh tế trong bối cảnh hội nhập quốc tế; yêu cầu tăng cường hợp tác về tư pháp trong ASEAN, nhìn từ khía cạnh tương trợ tư pháp; xác định thẩm quyền xét xử và pháp luật áp dụng về bồi thường thiệt hại trong ASEAN; thi hành bản án, quyết định của Tòa án, Trọng tài nước ngoài.

Bện cạnh đó, các đại biểu cũng nghe các chuyên gia phân tích, trao đổi, thảo luận và tập trung góp ý về các vấn đề thực tiễn trong luật nội dung cũng như luật  tố tụng trong các nhóm vấn đề mà Chánh án các nước ASEAN quan tâm. Về pháp luật nội dung, cần hài hài hóa pháp luật giữa các quốc gia trong hợp đồng thương mại, chứng khoán, giao dịch và đầu tư xuyên quốc gia, phá sản xuyên quốc gia, sở hữu trí tuệ. Về pháp luật tố tụng, vấn đề ưu tiên hàng đầu giữa các quốc gia trong khu vực là hợp tác trong lĩnh vực như tống đạt giấy tờ dân sự, việc công nhận và cho thi hành bản án quyết định của Tòa án, trọng tài nước ngoài.

Sau thời gian làm việc khẩn trương, nghiêm túc và trách nhiệm, buổi Tọa đàm đã thành công tốt đẹp. Ủy viên Bộ Chính trị, Chánh án TAND tối cao đánh giá cao các bài tham luận, phát biểu, trao đổi, góp ý của các chuyên gia, nhà khoa học tại buổi Tọa đàm ngày hôm nay có ý nghĩa thiết thực, các thông tin được cung cấp hữu ích, là tài liệu quan trọng phục vụ cho việc nghiên cứu, đẩy mạnh hội nhập ASEAN và hài hòa hóa tư pháp ASEAN trong thời gian tới. Chánh án TAND tối cao mong rằng, trong thời gian sắp tới TAND tối cao sẽ tiếp tục nhận được sự phối hợp của các Ban, Bộ, Ngành Trung ương; các chuyên gia, nhà khoa học đóng góp ý kiến để tiếp tục đẩy mạnh, hội nhập sâu rộng về tư pháp trong ASEAN, góp phần xây dựng Cộng đồng ASEAN hòa bình và phồn thịnh.

Theo kế hoạch, TAND tối cao Việt Nam sẽ đăng cai tổ chức Hội nghị Chánh án các nước ASEAN lần thứ 4 tại thành phố Hồ Chí Minh. Đây là cơ hội để các chuyên gia tư pháp quốc tế chia sẻ thông tin về khung pháp luật tư pháp các nước ASEAN, những thuận lợi và khó khăn vướng mắc khi hài hòa hóa tư pháp. Trên cơ sở kết quả của buổi Tọa đàm “Hội nhập ASEAN và hài hoà hóa tư pháp trong các nước ASEAN”, các vấn đề về thực tiễn tương trợ tư pháp trong hoạt động tố tụng của Tòa án các nước ASEAN cũng sẽ được đi sâu phân tích như: tống đạt giấy tờ, thẩm quyền xét xử, pháp luật áp dụng và thi hành bản án, quyết định của Tòa án, Trọng tài nước ngoài... Tất cả những nội dung trên sẽ được đem ra bàn thảo nhằm thúc đẩy sự hội nhập sâu rộng về tư pháp trong ASEAN.

Theo Thu Hường Trang thông tin điện tử tòa án nhân dân tối cao